نسخه آنلاین آری یا خیر؟   

گذر ناصرخسروهای سطح کشور این روزها را در برزخ تحول سپری می‌کنند زیرا با رقیبی تازه از راه رسیده و چابک به نام اینترنت روبرو هستند تا متقاضی سرگردان این گذر با چهره‌های مرموز و مشکوک و ناشناخته آن مواجه نشود. اگرچه خرید دارو از طریق آنلاین کم هم بی‌خطرتر از ناصرخسرو نیست و تنها اتفاقی که می‌افتد گروهی به دلایل فنی و یا عدم توانایی استفاده از شبکه‌های مجازی بازهم به سراغ داروخانه‌ها سیار و درنهایت گذر ناصرخسرو می‌روند و آن‌هایی که تحمل ریسک‌های بالاتر، از هر نظر بخصوص مسائل اقتصادی دارند خرید آنلاین را انتخاب می‌کنند که به گفته مینا آژوغ رئیس اداره داروخانه‌ها سازمان غذا و دارو «تنها مرجع رسمی عرضه دارو، داروخانه است» البته تاکنون فروش اینترنتی دارو مورد تأیید نیست اما «سازمان غذا و دارو با فروش اینترنتی دارو و عرضه آن در منزل در راستای چارچوب قوانین بالادستی و حاکمیتی موافق بوده و باید بر اساس آ‌یین‌نامه مشخص از سوی این سازمان باشد. این آیین‌نامه تا پایان سال ابلاغ می‌شود و از طریق سایت سازمان و بستر‌هایی که مورد تأیید سازمان غذا و دارو هستند، به اطلاع مردم می‌رسد. داروخانه‌های کشور فعالیت پلتفرم‌های آنلاین فعال در حوزه فروش و عرضه داروها، چارچوب و مجوز‌های موردنیاز را ندارند، به همین جهت، موارد تخلفات و گزارش‌های ارسالی به سازمان غذا و دارو به دستگاه قضایی ارجاع شده است و اقدامات قانونی در چارچوب قانون صورت خواهد گرفت. با توجه به اینکه در حال حاضر پروتکل‌های زنجیره تأمین (تولید‌کننده به پخش به داروخانه به مصرف‌کننده نهایی) در پلتفرم‌ها رعایت نمی‌گردد، بنابراین هیچ‌کس مسئولیت آسیب‌های ناشی از مشکلات ایجاد‌شده برای مردم را در پلتفرم مربوطه متقبل نبوده و هرگونه گزارشی را مردم باید برای پیگیری مناسب از مراجع قضایی به سازمان غذا و دارو گزارش کنند. هنگامی‌که دارو از داروخانه تهیه شده باشد، مسئول فنی، مسئول سلامت و اصالت دارو و پاسخگوی مشکلات و چالش‌های دارویی مردم است به‌این‌ترتیب در مواردی که دارو از داروخانه‌ها تهیه شده باشد، امکان پیگیری و ردیابی مشکلات در راستای رفع و صیانت از حقوق بیمار وجود دارد. مواردی که پلتفرم‌های عرضه دارو را از مراجع قضایی پیگیری کرده‌ایم، شامل دارو‌های تاریخ گذشته، دارو‌های قاچاق، دارو‌های سقط‌جنین و دارو‌های مخدر است که برخی از پرونده‌‎های پیگیری شده هنوز باز هستند.» به‌تناسب گسترده شدن فضای مجازی در همه زمینه‌ها، بالطبع عرضه دارو هم نمی‌تواند از این ماجرا جدا بماند و خواه‌ناخواه خریدهای آنلاین آن متقاضیان خود را خواهد داشت اما اگر نظارت مستحکمی بر آن نباشد بالطبع انواع و اقسام داروهای قاچاق و غیرمجاز هم به آن افزوده می‌شود تا خریدار به‌راحتی بتواند هنجارشکنی کند، زیرا اینجا دیگر حریمی برای ورود مکمل‌ها و مخدرها دیده نمی‌شود، البته بعضی از عرضه‌کنندگان آنلاین نسخه پزشک را می‌طلبند درحالی‌که گروهی نه‌تنها مجوز قانونی نمی‌خواهند بلکه تخفیف‌های قابل‌ملاحظه‌ای هم می‌دهند که این روش می‌تواند علاوه بر تهدید جسمی و روحی بیمار، اقتصاد داروخانه‌ها را هم تحت تأثیر خود قرار دهد. شهرام کلانتری، رئیس انجمن داروسازان ایران، پیرامون منع فروش اینترنتی دارو به‌موجب بند ماده 6 قانون تجارت الکترونیک می‌گوید: «هیچ مصوبه قانونی برای خروج از این ممنوعیت وجود ندارد و اقدامات انجام‌شده همه خلاف این بخش از قانون هستند. پس از اجرایی شدن کامل طرح نسخ الکترونیک، چه تضمینی وجود دارد که تحلیل داده‌ها و القای مصرف برخی مواد به مصرف‌کنندگان صورت نگیرد. به‌بیان‌دیگر بیم بهره‌برداری و القای مصرف برخی دارو‌ها با استفاده از این اطلاعات وجود دارد. از نگاه وی اطلاعات خصوصی مردم در حوزه سلامت باید روی سرور‌های امن متعلق به وزارت بهداشت یا هر محیط امن دیگری قرار گیرد و سرور واسطی در این میان وجود نداشته باشد و کار جست‌وجوی کالای سلامت‌محور از طریق موتور جستجوگر داخلی انجام شود.» سجاد اسماعیلی، سخنگوی سازمان غذا و دارو هم پیرامون تخلف برخی پلتفرم‌ها در فروش آنلاین دارو، گفته است: «بعضاً دارو‌ها مانند دارو‌های سقط‌جنین که برای سلامت مصرف‌کننده بسیار مضر است و البته مخالف قانون حمایت از جوانی جمعیت است و همچنین دارو‌هایی که تداخلات خطرناک دارند و مصرف آن برای بیمار مضر است، متأسفانه توسط این پلتفرم‌ها به فروش می‌رسد.
حالا زمزمه‌هایی از طریق وزارت متولی سلامت جامعه به گوش می‌رسد که قرار است فروش آنلاین با شرایطی ویژه برای عرضه دارو آزاد شود که باید متذکر شد بهتر است قبل از هر اقدام عجولانه زیرساخت‌های محکم و خلل‌ناپذیری برای این اقدام فراهم گردد تا خدای ناخواسته سیستم‌ها توسط هکرهای پراکنده در دنیا همچون عرضه بنزین مشکل‌ساز نشوند که دارو با جان جامعه مرتبط است.
ادامه دارد